wróć do Akademia Wróżek


Kim jest Szaman?

        Mogłoby się zdawać, że szaman to określenie czarownika z indiańskiej wioski w Ameryce Północnej lub Południowej, lecz etymologia tego słowa wywodzi się z środkowej Syberii od ludów Tunguzi i Buriaci. Faktem jednak jest, że szaman występuje w każdej kulturze, na każdym kontynencie, wśród niemal każdego ludu, jaki zamieszkiwał nasz glob i dobrze się ma po dziś dzień. Niezależnie od tego czy nazwiemy go czarownikiem, wróżem czy też znachorem to zawsze jest to człowiek pełniący niejako funkcję religijną, który łączy się w transie z istotami nadludzkimi, duchami przodków oraz demonami.
        Szaman podczas rytualnego, rytmicznego tańca, śpiewu lub uderzeń w bęben wprowadza się w ekstazę, żeby móc opuścić swoje ciało. Atrybuty szamana szczególne wyraźnie można zauważyć obserwując indiańskich przedstawicieli tej profesji. Zazwyczaj uderzają rytmicznie w tamburyny, piją wywary z ziół pozwalających osiągnąć stan amoku, a przy tym ubrani są w symboliczne pióra, które pozwalają im się wznosić niczym ptaki do świata umarłych. W trakcie takiej podróży szaman schodzi do świata podziemnego i nawiązuje kontakt z dobrymi lub wrogimi duchami. Aby zostać szamanem trzeba być wybranym przez duchy i przez nie wprowadzonym w zaświaty. Moc szamana polega na jego umiejętności posługiwania się swoją inteligencją, zacieśnianiu więzi ze światem zmarłych i korzystnym układaniu relacji z duchami. Bywa, że szaman musi stoczyć walkę z demonem, wtedy wspiera się na sojuszach zawartych z dobrymi i potężnymi duchami.
        Szaman stanowi nieodzowny element każdej wspólnoty plemiennej, ale i we współczesnym świecie, w nowoczesnych aglomeracjach odnajduje swoje miejsce. Bywa, że staje się nieodzowny, gdyż posiada tajemną wiedzę oraz rzadką umiejętność walki i radzenia sobie w zaświatach. Nie stanowi jednak religii, jest tylko elementem wierzeń, które od zawsze istniały w kulturach plemiennych i wszystkich skupiskach ludzkich, począwszy od czasów pierwotnych. Czarownik to osoba otoczona kultem, absolutnym szacunkiem, budząca respekt swoją wiedzą, znajomością naturalnej medycyny i magicznymi umiejętnościami.
        Jego pobudki są zawsze altruistyczne, nie chodzi mu o osiąganie jakiejkolwiek korzyści materialnej, tylko o ukojenie chorej duszy lub o odprowadzenie zbłąkanej w zaświaty. Człowiek, którego dusza zbiegła lub została wyniszczona zaczyna chorować. W tym momencie wkracza szaman, który sprawia, że zabłąkana w zaświatach dusza powraca do swojego właściciela, potrafi też pokonać złe i szkodliwe duchy nastające na duszę chorego. Odprowadzanie umarłych w zaświaty to też bardzo ważne zadanie, gdyż każdy odchodzący człowiek potrzebuje wsparcia w niebezpiecznej ostatniej drodze, pomocnej dłoni zanim dotrze do miejsca swego ostatecznego spoczynku.
        Wraz z rozwojem cywilizacji XX wieku i próbą zracjonalizowania ludzkiego myślenia, wytłumaczenia tego, co niewytłumaczalne i tajemnicze, instytucja szamana zaczęła powoli podupadać. Zamiast prastarych tradycji i wierzeń próbowano wszystko wytłumaczyć w naukowy sposób niszcząc bezpowrotnie wiele obrzędów. Nie zmienia to jednak faktu, że szamani przetrwali, nadal stosują swoje rytuały i ceremonie. Choć pozostało ich niewielu, wciąż słychać jednostajny rytm ich bębnów.