wróć do Akademia Wróżek

 "Śmierci tak trzeba uczyć się jak życia."

Leopold Staff

Śmierć rodzica, któregoś z dziadków, lub innej bliskiej osoby przeżywana jest także przez dziecko, choć inaczej niż przez dorosłego. Naturalnie uczucia te są różnie przeżywane przez starsze i młodsze dzieci. Żałoba później pojawia się w uczuciach dziecięcych, ponieważ bardziej związana jest z tęsknotą. Smutek rodzi się z powodu utraty wcześniejszych relacji. Na przykład - już mama nie karmi, babcia nie odprowadza do przedszkola, lub dziadek nie opowiada ciekawych historii. Wcześniej słowo śmierć była dla dziecka terminem abstrakcyjnym. Bywa, że dziecko odczuwa złość do kochanej przez niego osoby, ponieważ go opuściła. Dziecko myśli, że stało się to z jego powodu, bo na przykład było niegrzeczne i nie zasłużyło sobie na miłość. Wówczas często przyjmuje postawę agresywną.
Nastolatki wręcz przeciwnie, zamykają się w sobie, wypierają ból, ponieważ wstydzą się okazywać smutek sądząc, że ten stan związany jest ze słabością charakteru. Na ogół staramy się izolować dzieci od osób umierających. To błąd, gdyż dobrze jest, o ile to możliwe, zapewnić bliski kontakt między dzieckiem czy nastolatkiem, a osoba umierającą. To pomaga zrozumieć fakt jej odejścia. Także dla osoby odchodzącej z tego świata bliskość rodziny i przyjaciół jest bardzo ważna. Nie czują się wtedy tak osamotnieni.
W USA w kościele przy trumnie zbiera się cała rodzina, przyjaciele i znajomi. I każdy z nich ma możliwość wypowiedzenia się o zmarłym. To bardzo dobra tradycja, gdyż możemy jeszcze powiedzieć to czego wcześniej nie zdążyliśmy.
W zaakceptowaniu sytuacji śmierci może pomóc dzieciom również zaangażowanie w przygotowaniach do uroczystości pogrzebowych. Rodzina, która pogrążona jest w smutku musi także dostrzec cierpienie własnych dzieci i im w tej trudnej sytuacji pomóc, ponieważ w tych traumatycznych wydarzeniach rodzi się więź i bliskość emocjonalna.
Każda strata jest inna. Dla dziecka strata rodzeństwa jest wyjątkowo trudna. Może mieć ono poczucie winy, gdy wcześniej kłóciło się z bratem lub siostrą, ale przecież to normalne. Potrzeba wygenerować w kierunku tego małego, zrozpaczonego człowieka wiele mądrych słów i ciepła. Warto jest pokazać dziecku, że śmierć jest tylko pewnym etapem życia. Tak jak po radosnej wiośnie i gorącym kolorowym lecie przychodzi dżdżysta jesień i mroźna zima. Łatwiej jest rodzinie wierzącej i praktykującej przekazać dziecku, że np. ukochany dziadek czy siostra są teraz w Niebie, w gronie aniołów. Taka informacja łagodzi ból i rozstanie.

"Śmierć nadaje piękno życiu. Tyko sztuczne kwiaty nie umierają."

Małgorzata Musierowicz

Wróżka Sybilla